नमस्कार मित्रांनो, तुम्ही कधी विचार केला आहे का? उंट वाळवंटात कसे जगत असतील, हा प्रश्न नक्की प्रत्येकाला आला असेल. या प्राण्यांचे सरळ भाषेत वर्णन करायचे म्हटले तर हे प्राणी केवळ कुबड्या आणि उदास चेहरा असलेले दिसतात.
हे प्राणी तुम्हला सहसा वाळवंटात पाहण्यास मिळतील, पण असे काही नाही कि हे फक्त वाळवंटात असतात, पण हल्ली हे उंट आपल्या शहरी भागात पण पाहण्यास मिळतात. ज्यावर लहान मुले बसून आनंद लुटतात. तर मला मित्रांनो, आता आपण उंट बद्दल संपूर्ण माहिती पाहूया.
उंट पाण्याशिवाय कसे जगतात? Camel Animal Information in Marathi
उंट म्हणजे काय?
उंट हा एक असा प्राणी आहे तो उंच आणि मजबूत सस्तन प्राणी, उंट कठोर असतो, जो वाळवंटातील वातावरणात भरभराटीसाठी ओळखला जातो. उंट हा सहसा तपकिरी रंगमाध्ये पाहण्यास मिळतो.
उंटांचे प्रकार:
मित्रांनो जर तुम्ही उंटांच्या जातींचा विचार केला तर यात मुख्य दोन जाती पाहण्यास मिळतात:
पहिली जात: मध्य पूर्व आणि आफ्रिका हे ड्रोमेडरी नावाची जात पाहण्यास मिळते. या उंटांना बहुतेकदा एक-कुबड उंट म्हणून ओळखले जाते.
दुसरी जात: मध्य आशियामध्ये बॅक्ट्रियन नावाची जात पाहण्यास मिळते. तसेच यांना दोन कुबड्या असलेला उंट असेही म्हटले जाते.
मित्रांनो आता आपण उंट कुठे पाहण्यास मिळतात ते पाहूया.
उंट कुठे राहतात?
तुम्हाला हे माहित आहे का? उंटांचे विशिष्ट निवासस्थान प्रजातीनुसार बदलत असते, परंतु देवाने त्यांना असे बनवले आहे, कि ते वाळवंटात अगदी सहज राहू शकतात.
अरबी द्वीपकल्प आणि आफ्रिकेतील सहारा सारख्या उष्ण वाळवंटांमध्ये ड्रोमेडरी उंट आढळतात.
बॅक्ट्रियन उंट हे प्राणी चीन आणि मंगोलियाच्या गोबी वाळवंटासारख्या थंड वाळवंटात पाहण्यास मिळतात. हे उंट तीव्र उष्णता किंवा तीव्र थंडीसारख्या परिस्थितींना तोंड देऊ शकतात.
उंटांची शारीरिक वैशिष्ट्ये
मित्रांनो तुम्ही उंटाचे शरीर नक्कीच पाहिले असेल, तर उंटाचे शरीराची रचना अगदी वेगळी पाहण्यास मिळते.
एक कुबड्या असलेला उंट: हा प्राणी चरबी साठवतो, पाणी नाही.
दोन कुबड्या असलेला उंट: हा प्राणी थंड हवामानासाठी अतिरिक्त चरबीसाठी ओळखला जातो.
उंटाची काही वैशिष्ट्ये:
मित्रांनो तुम्हाला उंटाची अशी काही वैशिष्ट्ये पाहण्यास मिळणार आहे जे तुम्ही कधी पाहिले नसेल:
- उंटाची उंच भुवया आणि लांब पापण्या वाळूच्या वादळांना रोखू शकतात.
- बंद करता येण्याजोग्या नाकपुड्या: धूळ बाहेर ठेवण्याचे काम करते.
- जर त्यांची ओठ जाड असतील तर ओचीशिवाय काटेरी झाडे खातात.
- तसेच त्यांचे रुंद, पॅड केलेल्या पायांमुळे ते वाळूवर न बुडता चालू शकता.
उंट काय खातात?
मित्रांनो हा प्रश्न तुम्हाला नक्कीच पडला असेल हे उंट वाळवंटात राहतात तर तिथे काय खात असतील? किंवा हे उंट शाकाहारी आहे का मांसाहारी आहे? याचे उत्तर तुम्हाला खाली पाहण्यास मिळणार आहे.
गवत: उंट कोणते पण गवत खाऊ शकतात.
धान्य: उंट हे पाळीव असल्या कारणाने आपण त्यांना धान्य खायला घालत असतो.
पाने: उंटाचे आवडते भोजन म्हणजे पाने आहेत, त्यांना काटेरी वनस्पतीचे पाने खूप आवडतात.
उंट पाण्याशिवाय कसे जगतात?
मित्रांनो तुम्ही हे कधी न कधी नक्की ऐकले असेल उंट हे खूप दिवस पाण्याशिवाय राहतात, हे कस काय होऊ शकते? याचे उत्तर तुम्हाला खाली पाहण्यास मिळेल.
उंटांना निसर्गाने असे काही बनवले आहे, ते एकाच वेळी ४० गॅलन (१५० लिटर) पर्यंत आपल्या पोटात सामावू शकतात. त्यांच्या अंडाकृती आकाराच्या लाल रक्तपेशी त्यांच्या दीर्घकाळापर्यंत हायड्रेशनमध्ये मदत करतात.
तसेच सर्वात महत्वाचे म्हणजे त्याच्या शरीराला खूप कमी घाम येतो, त्यामुळे जास्त पाणी त्यांना लागत नाही. उंटांच्या कुबड्या पाण्याऐवजी पूर्णपणे चरबीने बनलेल्या असतात.
उंटांचे जीवन कसे असते?
तसेच जर तुम्ही उंटाचा चेहरा जर पहिला असेल तर तुम्ही एक गोष्ट नक्कीच पाहिली असले त्यांचा चेहरा नेहमी उदास पाहण्यास मिळतो, पण उंट प्रत्यक्षात बरेच सामूहिक असतात. उंट हे कळपात राहणे पसंत करतात. ज्यांचे नेतृत्व सामान्यतः एक प्रभावी नर करत असतो.
हे उंट “कण्हणे, कण्हणे” असे ओरडतात, याने ते संवाद साधतात. जर या उंटाची चीड चीड झाली तर थुकतात.
उंट कसे प्रजनन करतात?
मित्रांनो तुम्ही उंट तर पाहिले असेल पण कधी उंटाचे बाळ पाहिले नसेल, उंटांचे बाळ, खूप गोंडस असतात!
उंट हे १२-१४ गर्भ धारण करतात, हा मानवांपेक्षा जास्त गर्भधारणेचा कालावधी असतो. तसेच उंटाचे बाळ हे जन्मानंतर ३० मिनिटांत ते चालू शकतात. ते त्यांच्या आईसोबत एक ते दोन वर्षे राहिल्यानंतर एकटे राहण्यास सक्षम असतात. मानव आणि उंटाचे ३,००० वर्षांचे बंधन आहे असे मानले जातात.
उंटांचे उपयोग काय आहे?
मित्रांनो हे तर प्रत्येकाला माहिती आहे कि उंटाचा वापर हा वाहतुकीसाठी केला जातो. यांचा वापर मुख्य: वाळवंटात केला जातो. उंटाचे मांस आणि दूधचा वापर केला जातो. तसेच उंटाचे चामडे मऊ आणि दीर्घकाळ टिकणारे असते.
उंटांबद्दल मनोरंजक तथ्ये
- ते ४० मैल प्रतितास (६५ किमी/तास) वेगाने चालू शकतात.
- उंट ४०-५० वर्षे जगू शकतो, जो बहुतेक पाळीव प्राण्यांपेक्षा जास्त असतो.
- ते भरपूर पाणी पितात. कारण त्यांचे मूत्र सरबतासारखे चिकट असते.
- सैनिक उंट हे उंट युद्धात वापरले जातात.
उंटाची प्रजाती धोक्यात आहेत का?
मित्रांनो, बाकी प्रजातीसारखी उंटाची प्रजाती हि धोक्यात आहे असे आपण म्हणू शकतो. १,००० पेक्षा कमी जंगली बॅक्ट्रियन उंट शिल्लक आहेत, ज्यामुळे ते खूप धोक्यात आले आहेत. ते पाळीव असल्याने, ड्रोमेडरी उंट सुरक्षित आहेत. संवर्धनाचे प्रयत्न सुरू आहेत, आपण मानव असल्याने त्यांना आपल्या मदतीची आवश्यकता आहे.
वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न
Q1. उंट थुंकतात हे खरे आहे का?
Ans: होय, जेव्हा त्यांना धोका जाणवतो, तेव्हा थुंकतात.
Q2. तुम्ही उंटावर स्वार होऊ शकता का?
Ans: जर तुम्ही वाळवंटात गेले तर उंटावर स्वार होणे सामान्य आहे.
Q3. उंटांना त्यांच्या कुबड्या कशामुळे मिळतात?
Ans: या कुबड्या पाणी साठवण्यासाठी नाही तर चरबी साठवण्यासाठी! हा त्यांचा उर्जेचा साठा आहे.
शेवटचे शब्द
मित्रांनो आपण वरील लेखात उंटाची संपूर्ण माहिती (Camel Animal Information in Marathi) पाहिली. उंट हे खरंच अद्वितीय प्राणी आहे, त्यांच्या कुबड्यांपासून ते त्यांच्या अविश्वसनीयपणे लांब पापण्यांपर्यंत. ते हजारो वर्षांपासून मानवांसोबत आहेत.
मित्रांनो तुम्हाला आवडले असेल तर नक्की तुमच्या मित्रांना शेअर करा, जेणे करून त्यांना पण उंटाबद्दल माहिती मिळेल. तसेच आपण सर्व मिळून उंटाची प्रजाती वाचवण्यासाठी काही प्रयत्न करू शकलो तर नक्की प्रयत्न करूया.